Fotogaleria

Naturalna lub stworzona przez człowieka forma przestrzenna, która stanowi silnie wyróżniający się lub charakterystyczny element krajobrazu, podporządkowujący sobie całość tzw. kompozycji krajobrazowej (zob. słownik).

Dominantą krajobrazową może być budowla sakralna, budynek o randze polityczno-społecznej, obiekt naturalny, a nawet mała architektura: dowolny element, który poprzez fakt swego usytuowania wyznacza centrum kompozycji (zob. słownik).

Może być celowo eksponowana np. za pomocą tzw. przedpola widokowego (niezabudowana przestrzeń, plac przed budynkiem) lub naturalnego ukształtowania terenu (zob. słownik).

Dominanta może zostać wskazana za pomocą linii na nią naprowadzających (zob. słownik).

Dominanta krajobrazowa nie zawsze ma pozytywną wartość estetyczną (zob. słownik).

Obiekt o wiodącym oddziaływaniu wizualnym w krajobrazie (zob. słownik).

W sensie materialnym pas ziemi przeznaczony do poruszania się, szlak komunikacyjny łączący miejsce A z miejscem B (zob. słownik).

Wariantami drogi są np. ścieżki, ulice, autostrady (zob. słownik).

Nie ma drogi bez miejsc, które określają cel podróży oraz punkt wyjścia (zob. słownik).

Bycie w drodze, będące przeciwieństwem pozostawania w miejscu, to sposób poznania i odczuwania okolicy, nadawania i odczytywania znaczeń (zob. słownik).

W koncepcjach antropologicznych i fenomenologicznych droga jest śladem człowieka umożliwiającym oraz warunkującym doświadczenie topograficzne (zob. słownik).

Nie ma miejsc bez dróg, którymi ludzie przychodzą i odchodzą (zob. słownik).

Ścieżki i drogi są efektem wędrówek: krzyżują się, zbiegają, mijają itd., tworząc określony wzór, zgodnie z którym ludzie poruszają się, ale także wyznaczają kierunki możliwych wędrówek (zob. słownik).

Z greckiego ὁρίζωνκύκλος [horizōnkyklos], „oddzielający okrąg”, „widnokrąg”; linia pozornego zetknięcia nieboskłonu z powierzchnią ziemi (zob. słownik).

Horyzont wraz z doświadczającym i przemieszczającym się podmiotem stanowią elementy konstytuujące krajobraz (zob. słownik).

Przedmiot badań archeologii krajobrazu, interdyscyplinarnej gałęzi współczesnej archeologii (zob. słownik).

To rozpoznanie śladów po przeszłych kulturach w zastanym przez archeologa krajobrazie (zob. słownik).

Krajobraz rozumiany jako sposób kształtowania, wykorzystywania i zamieszkiwania krajobrazu przez ludzi w przeszłości (zob. słownik).

Dotyczą go również studia przyczyniające się do rekonstrukcji przeszłego otoczenia ludzi (zob. słownik).

Polega na integracji studiów nad kulturą materialną i studiów nad przestrzenią, często ujmowaną od strony niefizykalnej (zob. słownik).

Krajobraz przyrodniczy lub kulturowy, dany w doświadczeniu estetycznym i podlegający wartościowaniu z perspektywy kategorii estetycznych (zob. słownik).

Tradycja zachodnia dostrzega w nim przede wszystkim zjawisko wizualne ujawniające się w doświadczeniu wzrokowym (zob. słownik).

Obrazowy sposób widzenia rzutowany na świat zewnętrzny pozwala widzieć w nim nie przestrzeń, ale obrazy (zob. słownik).

Ten rodzaj obramowania staje się formą zatrzymania, zamrożenia tego, co żywe, płynne, podlegające wiecznym zmianom (zob. słownik).

Kluczowy jest moment wyodrębniania widoku, ujęcia go „w ramy chwilowego lub stałego pola widzenia” i nadanie mu znaczenia (zob. słownik).

Układ przestrzenny wyróżniany na podstawie charakterystyki dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego określonej epoki historycznej lub sekwencji tych epok (zob. słownik).

Należy powiązać go z kategoriami takimi jak genius loci oraz auratyczność, które tworzą swoisty układ elementów, które przenika element sacrum, emocji i nostalgii (zob. słownik).

Krajobraz historyczny w różnym stopniu oddaje aurę swojego czasu (zob. słownik).

Jest elementem dziedzictwa kulturowego, wiąże się z pamięcią i daje poczucie tożsamości, stając się ważnym układem odniesienia dla wielu równych grup i społeczności (zob. słownik).

Może wchodzić w związki z historią alternatywną i fikcjonalnością (zob. słownik).

Zwany również przemysłowym (poprzemysłowym) lub inżynieryjnym. Jest rezultatem działalności człowieka polegającej na urbanizacji terenów, eksploatacji zasobów naturalnych oraz budowie infrastruktury przemysłowej i drogowej (zob. słownik).

Obszar, na którym zaprzestano działalności przemysłowej lub eksploatacyjnej, lecz nadal widoczne są na nim skutki tej działalności w postaci zdewastowanego środowiska lub pozostałości infrastruktury (zob. słownik).

Rozumiany jest jako krajobraz rozwoju cywilizacyjnego lub zdegradowanego środowiska naturalnego (zob. słownik).

Dominujące elementy krajobrazu industrialnego to skutki eksploatacji krajobrazu (np. hałdy, kamieniołomy, wyrobiska, żwirowiska) (zob. słownik).

Ważnym aspektem industrializacji krajobrazu był rozwój środków komunikacji (koleje, samochody, samoloty) i infrastruktury komunikacyjnej, co usprawniło przemieszczanie ludzi i towarów oraz spowodowało zmianę w doświadczaniu czasu i przestrzeni (zob. słownik).

Oznacza „kompleksową całość” geograficzną, obejmującą elementy przyrodnicze i antropogeniczne (zob. słownik).

Odnosi się do obszaru, który podlega człowiekowi i przez niego jest kształtowany, zagospodarowywany, wartościowany (zob. słownik).

Idea krajobrazu kulturowego wskazuje na procesualną naturę krajobrazu, obejmującą przebiegające w jego granicach zjawiska społeczne i kulturowe, a także praktyki podkreślające wzajemną relację człowieka i środowiska (zob. słownik).

Pojęcie krajobrazu kulturowego odnosi się do środowiska przetworzonego przez człowieka w sensie fizycznym, materialnym i symbolicznym, noszącym ślady jego działalności przebiegające w czasie (zob. słownik).

Rodzaj krajobrazu kształtującego się wskutek trwających w czasie procesów urbanizacyjnych (zob. słownik).

W związku z globalną urbanizacją (metropolizacją, ale też suburbanizacją) obejmującą coraz większą powierzchnię przyległych do miast terenów zabudowanych i przyrodniczych, staje się krajobrazem dominującym (zob. słownik).

Jest rozumiany jako wariant krajobrazu kulturowego, przejawiający się w porządku urbanistycznym, zespołach architektonicznych, trwałych elementach przestrzeni miejskiej i terenach zielonych (zob. słownik).

Krajobraz miejski nabiera znaczenia wspólnotowego jako przestrzeń sporu, konfliktu i kompromisu (zob. słownik).

Jest czymś więcej niż architektoniczną przestrzenią miejską, chociaż ta stanowi jego trwały komponent jako pole oddziaływania i kształtowania określonych wartości oraz sensów kulturowych, historycznych, estetycznych, jak również przenikania różnych interesów politycznych i ekonomicznych (zob. słownik).

Krajobraz miejski to również przestrzeń doświadczeń wielozmysłowych, pole oddziaływania bodźców sensorycznych, które nie tylko wpływają na postrzeganie jego obrazu, ale nakładają się na siebie, wzmacniając swoją siłę i tworząc wspólnie polifonię obrazów, dźwięków, zapachów, doznań taktylnych (zob. słownik).

Kształtuje się historycznie i społecznie, podlegając działaniom planowym, ale i codziennym, oddolnym praktykom mieszkańców miasta (zob. słownik).

Od XIX w. ważnym aspektem krajobrazu miejskiego są publiczne parki miejskie, które wobec pogłębiającego się przeludnienia, uprzemysłowienia i zanieczyszczenia miast, jako zielone wyspy, miały pełnić rolę „miejskich płuc” (zob. słownik).

Wyraża się zarówno w formach architektonicznych, takich jak pasaże, dworce kolejowe, parki miejskie (trwałość krajobrazu miejskiego), jak i w tym, co różnorodne, zmienne i czasowe w przestrzeni miejskiej: tłum, reklamy, refleksy w witrynach sklepowych, światło (ulotność krajobrazu miejskiego) (zob. słownik).

Wyodrębniony przestrzennie fragment materialnej rzeczywistości ziemskiej, stanowiący złożony system obejmujący formy terenu, gleby, wody, skały i roślinność (zob. słownik).

Krajobraz naturalny można utożsamiać z dziką przyrodą lub naturą poddaną działaniu człowieka (zob. słownik).

Może nabierać cech ikonicznych, cech krajobrazu narodowego i być uważany za część nie tylko dziedzictwa przyrodniczego, ale także narodowego (zob. słownik).

Często funkcjonuje jako krajobraz archetypiczny, idealny, który wywołuje uczucie melancholii (zob. słownik).

Za element krajobrazu naturalnego uznaje się także atmosferę (zob. słownik).

„Krajobraz naturalny” bywa traktowany jako synonim określenia „środowisko naturalne” (zob. słownik).

W studiach krajobrazowych oznacza wielowarstwowość symboliczną i fizyczną krajobrazu (zob. słownik).

Opisuje przebiegające procesy naturalne i kulturowe warstwowo osadzające się w postaci możliwych do odczytania śladów materialnych i niematerialnych (zob. słownik).

W archeologii palimpsest służy do opisu wielowarstwowości: nakładania i kumulacji osadów krajobrazu kulturowego, charakteryzowanego przez kolejne warstwy stratygraficzne (zob. słownik).

Nakładające się warstwy przeszłości stanowią ciągłość, pozwalającą zrozumieć przeszłość i jako takie opowiadają „prawdziwą historię miejsca” (zob. słownik).

To krajobraz, w którym materialnie i symbolicznie zdeponowana jest pamięć (lub pamięci, częstokroć skonfliktowane ze sobą) wspólnoty, do której dany krajobraz należy (zob. słownik).

Jest miejscem rozległym (w sensie topograficznym), powiązanym z pamięcią zbiorową, która uległa osadzeniu i umiejscowieniu w określonej przestrzeni (zob. słownik).

Wiąże się także z pojęciem „miejsca pamięci”. Miejsce pamięci to przestrzeń, w której dana wspólnota przechowuje swoje dziedzictwo i tradycje konstytuujące jej tożsamość (zob. słownik).

W ramach studiów nad Zagładą termin stanowi narzędzie krytyczne dekonstruujące afirmatywne znaczenie krajobrazu, wskazujące na rolę miejsc traumatycznych czy porzuconych we współczesnym krajobrazie kulturowym (zob. słownik).

Krajobrazy pamięci, wyrażając (stawianie pomników, celebrowanie świąt w określonych miejscach) lub wymazując (obalanie pomników, burzenie architektury) pamięć, oddają w przestrzeni to, co jest istotne dla identyfikującej się z nimi wspólnoty (zob. słownik).

Krajobrazem pamięci może być miejsce topograficzne (biblioteka, archiwum, muzeum), pomnik (monument, cmentarz, architektura zabytkowa), miejsce symboliczne (miejsce upamiętnienia) (zob. słownik).

Typ krajobrazu kulturowego, powstały wskutek rolniczej działalności człowieka; kojarzony z rolnictwem jako sferą produkcyjną oraz wsią jako dziedziną tego, co pastoralne (zob. słownik).

Stanowi najwcześniejszy typ krajobrazu kształtowany przez człowieka od momentu przyjęcia osiadłego trybu życia (zob. słownik).

Poszczególne pola mogą się różnić typem zasiewów, co skutkuje zróżnicowaniem kolorystycznym. fakturowym, wynikającym z różnorodności uprawianych roślin (zob. słownik).

Poszczególne pola mogą się różnić fakturą, co jest wynikiem różnorodności uprawianych roślin (zob. słownik).

Krajobraz rolniczy może być oceniany pod kątem piękna formalnego (układu linii i kolorów) (zob. słownik).

Jeden z najstarszych typów krajobrazu kulturowego, związany z realizacją potrzeb duchowych człowieka i wyrażający się w tym, co symboliczne (zob. słownik).

W potocznym rozumieniu elementami krajobrazu sakralnego są zarówno dzieła człowieka (np. architektura religijna), jak i przyroda (góry, rzeki, lasy czy jaskinie) (zob. słownik).

Jest związany z religią, kultem i rytuałem lub pozostaje historycznie i kulturowo za taki uznany (zob. słownik).

Krajobraz naturalny i antropogeniczny w wymiarze świętości może zostać scalony za pomocą budowli sakralnych (zob. słownik).

Atrakcyjny widokowo krajobraz, podporządkowany celom turystycznym, szczególnie w obszarze turystyki masowej; jest atrakcją turystyczną i przedmiotem reklamy przemysłu turystycznego (zob. słownik).

Rozwój turystyki odzwierciedla dzieje „zawłaszczania” krajobrazów poprzez tworzenie atrakcji turystycznych i turystycznej infrastruktury, w której punkty widokowe, szlaki i całe okolice przystosowane zostały do potrzeb ruchu turystycznego (zob. słownik).

Przekształcenie krajobrazu w turystyczną atrakcję spowodowało zmianę w rodzaju przeżywanego doświadczenia: kontemplacyjne doświadczenie estetyczne ustąpiło miejsca doświadczeniu turystycznemu, którego istotą jest przyjemność estetyczna (zob. słownik).

Zbiorowe doświadczenie widoku, jest formą uznania atrakcyjności krajobrazu (i wszelkich innych turystycznych miejsc i przestrzeni) (zob. słownik).

Obszar zagrożony zniszczeniem, zdegradowaniem lub trwałym zanikiem, którego odtworzenie będzie trudne albo niemożliwe, a który wymaga działań ochronnych z uwagi na swoje walory przyrodnicze, kulturowe, społeczne, historyczne (zob. słownik).

W przypadku krajobrazu zagrożonego zniszczeniem narażona jest np. szata roślina, istniejące w danym miejscu biotopy, zabytki kultury, tradycyjne rzemiosła czy relacje społeczne (zob. słownik).

Ze względu na trwałość zmian wskazać można krajobraz zagrożony ze zdolnością do odtworzenia oraz ze zmianami nieodwracalnymi (zob. słownik).

Kategoria estetyczna odnosząca się do sposobu przedstawienia natury w malarstwie i literaturze oraz malarskiego sposobu doświadczania przyrody i widoków w krajobrazie (zob. słownik).

Malowniczość odnosi się do sposobu komponowania krajobrazu charakterystycznego dla parków krajobrazowych (zob. słownik).

Przedmioty stają się malownicze w wyniku działania czasu, ten zaś nadaje przedmiotom takie cechy jak szorstkość, chropowatość oraz skutkuje dzikością, deformacją i brzydotą (zob. słownik).

Współcześnie terminem malowniczość często opisuje się wszelką zestetyzowaną przestrzeń, atrakcyjne wizualnie i wspierane przez fotografię krajobrazy w folderach turystycznych, obrazowe przedstawienie świata i kreowanie jego estetycznego wizerunku (zob. słownik).

Termin przynależący do słownika przestrzeni; lokalizacja (fizyczna, geograficzna, antropologiczna, wyobrażeniowa, etc.) obdarzona jakimś szczególnym znaczeniem: kulturowym, historycznym, symbolicznym, emocjonalnym (zob. słownik).

Przestrzeń znacząca dla konkretnych jednostek i wspólnot, które odwołują się do określonego systemu wiedzy, wyobrażeń i wartości (zob. słownik).

Archetypicznym wyrazem miejsca jest dom rodzinny. Wyraża się w nim archetyp domu jako miejsca bezpiecznego i mitycznego zarazem, zgodnie z czym zamieszkiwanie oznacza stan duchowy (zob. słownik).

Odwrotnością miejsca jest nie-miejsce, które jest efektem osłabienia procesów tożsamościowych i zerwania więzi z miejscem (zob. słownik).

Miejsce uprawy roślin (kwiatów, krzewów, drzew itd.) przede wszystkim w celach ozdobnych, ale także użytkowych (zob. słownik).

Ogród to ogrodzony, tj. wydzielony (realnie bądź konceptualnie) obszar, na którym człowiek oswaja i podporządkowuje sobie przyrodę, każąc jej pełnić rozmaite funkcje (estetyczne, rekreacyjne, ekonomiczne) i nieść rozmaite znaczenia (kulturowe, społeczne, polityczne) (zob. słownik).

Rozróżnia się ogrody geometryczne, kojarzone z francuskimi dokonaniami w sztuce ogrodowej (ogrody w Wersalu) oraz ogrody krajobrazowe. Ogrody geometryczne charakteryzują się regularnymi kompozycjami (zob. słownik).

Ogrody geometryczne charakteryzują się regularnymi kompozycjami, operującymi przede wszystkimi kształtami geometrycznymi, które nadawane są także roślinom (zob. słownik).

Istotną rolę ogrody odgrywały i wciąż odgrywają również w kulturze arabskiej (ogrody arabskie) oraz Chin i Japonii (ogrody chińskie i japońskie) (zob. słownik).

Arabska i dalekowschodnia sztuka ogrodowa – zwłaszcza chińska – wywarła przemożny wpływ na europejskich twórców (np. XVIII-wieczne ogrody chińsko-angielskie) (zob. słownik).

Współcześnie coraz częściej myśli się o ogrodach w kategoriach nieantropocentrycznych, widząc w nich miejsca, w których powstaje ludzko-nie-ludzka wspólnota (zob. słownik).

Obszar rozciągający się dookoła jakiegoś miejsca, ściśle z nim powiązany, ustanawiany przez aktywność człowieka (zob. słownik).

Ma charakter przestrzenny (topograficzny) i symboliczny. Nieznaną wcześniej okolicę można poznać wędrując po niej (zob. słownik).

Określa peryferia miejsc, łączy je za pomocą sieci dróg i ścieżek, które wytyczamy oraz przemierzamy w codziennym procesie zamieszkiwania (zob. słownik).

Ujęcie interpretacyjne krajobrazu z perspektywy procesów pamięci i zapomnienia, przebiegających w rzeczywistości kulturowej i społecznej, lecz pozostawiających ślad symboliczny lub materialny (fizyczny, topograficzny) w krajobrazie kulturowym (zob. słownik).

Przejawia się poprzez procesy naturalne, które obejmują przeszłość ludzi i ich codzienne sprawy, rzeczy i zdarzenia, które nie posiadając przełomowego, historycznego znaczenia, nie trafiły do porządku historycznego, podlegając czasowi naturalnemu (zob. słownik).

Krajobraz nabiera znaczenia rezerwuaru przeszłego życia i medium pamięci: w nim osadza się to, co człowiek porzucił lub o czym zapomniał. Dotyczy to dzieł i działań wypracowanych jednostkowo lub wspólnotowo (zob. słownik).

Wyraża się w krajobrazie kulturowym, w którym to co zapomniane kumuluje się przybierając formy symbolicznego lub materialnego palimpsestu (zob. słownik).

Krajobrazowy styl w ogrodnictwie lub forma miejskich terenów zielonych, rozwinięty w XVIII w. w Anglii, spopularyzowany w XIX w. w całej Europie, charakterystyczny początkowo dla dużych posiadłości wiejskich (zob. słownik).

Czasami zamiennie stosuje się terminy: park pejzażowy, park angielski, park malowniczy, park romantyczny (zob. słownik).

Sztuka ogrodowo-parkowa w nurcie krajobrazowym, to sposób projektowania otoczenia przy uwzględnieniu uwarunkowań klimatycznych, geograficznych, a także kulturowych w powiązaniu z otaczającym park krajobrazem (zob. słownik).

Park miał funkcjonować jako swoista „galeria obrazów”, odczytywana „w ruchu” przez spacerowicza/wędrowca i na gruncie jego wielozmysłowego, ale przede wszystkim wzrokowego doświadczenia (zob. słownik).

W XIX w. został wprowadzony w miastach jako publiczny park miejski (zob. słownik).

Wprowadzenie do miasta stylu krajobrazowego parku spowodowało, że stanowił on rodzaj odizolowanej od miejskiego zgiełku zielonej enklawy, mającej przypominać naturalną przestrzeń pozamiejską.

W mieście park miał spełniać funkcje rekreacyjne i higieniczne (miał poprawić warunki zdrowotne i zniwelować zanieczyszczenie powietrza), a także zapewnić rozrywkę w granicach miasta ludności pracującej.

Spośród nowych form parkowych, na uwagę zasługują parki rozrywki, takie jak np. Disneyland, a w Polsce parki dinozaurów.

Twór przyrody ożywionej i nieożywionej o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historycznej lub krajobrazowej (zob. słownik).

To miejsce łączące cechy natury z cechami kultury lub miejsce wyróżnione ze względu na walory kulturowe z towarzyszącym mu ekosystemem (zob. słownik).

Do pomników przyrody zalicza się m.in.: pojedyncze krzewy, drzewa i grupy drzew lub zabytkowe aleje drzew odznaczające się sędziwym wiekiem, wielkością, niezwykłymi kształtami lub innymi cechami (zob. słownik).

Pojęcie przestrzeni jest jedną z podstawowych kategorii dla badań nad krajobrazem (zob. słownik).

Rozumiana jest jako obszar rozciągający się w sposób nieograniczony lub jako jego część wyznaczona granicami; otwarty, niezakłócony żadnymi elementami teren (zob. słownik).

Odnosi się do trójwymiarowej rozciągłości, w której zachodzą zjawiska fizyczne (zob. słownik).

Miejsce, z którego można obserwować rozległą, atrakcyjną widokowo panoramę lub szczególny fragment krajobrazu (zob. słownik).

Wyróżniamy punkty widokowe naturalne (m.in. wzniesienia, skarpy i zbocza) oraz sztuczne (m.in. wieże i platformy widokowe) (zob. słownik).

Sztuczne punkty widokowe powstają na szlakach turystycznych lub na terenach atrakcyjnych turystycznie (zob. słownik).

Turyści wykorzystują „naturalne” punkty widokowe – wzniesienia, góry i szczyty (zob. słownik).

Mając na uwadze architekturę, punktami widokowymi mogą być wieże kościołów, baszty, wieże ratuszowe, wieże radiowo-telewizyjne lub inne udostępnione dla turystów (zob. słownik).

Działanie mające na celu określenie wpływających na krajobraz czynników antropogenicznych (zob. słownik).

Przykładem rekonstrukcji krajobrazu są pełnowymiarowe rekonstrukcje ośrodków miejskich wraz z ich przyległościami (zob. słownik).

Odtworzenie przeszłego krajobrazu, nieistniejącego obecnie na skutek jego degradacji lub przekształceń (zob. słownik).

Wyróżnia się dwa typy rekonstrukcji krajobrazu: 1) selektywną, w której rekonstruowany jest tylko jeden komponent środowiska; 2) kompleksową, której celem jest odtworzenie wszystkich elementów składających się na krajobraz (zob. słownik).

Rzeźba, ukształtowanie terenu (zob. słownik).

Opisuje charakterystyczną dla danego terenu roślinność, cechy antropogeniczne (związane z działalnością człowieka), także elementy lokalnej kultury (zob. słownik).

Z topografią wiąże się fenomen doświadczenia topograficznego, oznaczającego zaangażowanie, porzucenie punktu widokowego na rzecz „wejścia” w krajobraz (zob. słownik).

Człowiek podróżujący dla przyjemności w celach rekreacyjnych (wypoczynek) lub poznawczych (zwiedzanie, poznanie innych miejsc, kultur), najczęściej w sposób zorganizowany i grupowy, w kraju i za granicą, do miejsc nastawionych na ruch turystyczny, zapewniających różnego rodzaju atrakcje turystyczne (zob. słownik).

Turysta oczekuje inności, odejścia od rutyny dnia codziennego, niecodziennych wrażeń, szczególnie wizualnych, by jego przeżycia mieściły się w ramach doświadczenia turystycznego (zob. słownik).

Typ podróżnika, który przemieszcza się pieszo bez wyraźnie określonego celu, a jego wędrówka zwykle trwa w czasie, to ktoś, dla kogo droga jest domem: miejsca są tylko przystankami w wędrówce, a cel pozostaje nieokreślony (zob. słownik).

Wyodrębniony fragment przestrzeni, rozległa panorama, najczęściej atrakcyjna krajobrazowo; wizualne doświadczenie przestrzeni (zob. słownik).

Jest warunkiem wstępnym doświadczenia krajobrazu ocenianego w kategoriach estetycznych, np. piękna, malowniczości czy wzniosłości. Może być „modelem” pejzażu malarskiego (zob. słownik).

W ideę widoku wpisana jest swoista relacja między człowiekiem i jego otoczeniem, doświadczanym jako estetyczny obraz (człowiek jest widzem, zdystansowanym obserwatorem, kontemplującym rozciągający się przed nim „obraz”) (zob. słownik).

Jako postrzegany obraz (krajobraz) blisko związany jest z doświadczeniem turystycznym (spojrzeniem turysty), polegającym na „konsumowaniu” widoków już wcześniej znanych za sprawą reprodukcji na kartkach pocztowych, w albumach, folderach turystycznych (zob. słownik).

Znajduje swoje potwierdzenie w idei punktu widokowego, czyli naturalnego bądź sztucznego miejsca wyróżnionego z racji rozciągającego się zeń spektakularnego widoku (zob. słownik).

Z przyrodniczego punktu widzenia obszar niekontrolowany przez człowieka, krajobraz biologicznie i ekologicznie nienaruszony ludzką aktywnością (zob. słownik).

Kategoria wilderness opisuje stosunkowo duże bądź bardzo duże obszary nietkniętej natury (zob. słownik).

Z prawnego punktu widzenia obszar chroniony w celu zachowania jego „dzikiego” stanu, w którym jednak obecność i ograniczona aktywność człowieka nie jest wykluczona (zob. słownik).

Forma ochrony różnorodności biologicznej, w szczególności gatunków wymagających stosunkowo dużej przestrzeni życiowej (zob. słownik).

Proces osiedlania się (tworzenia siedliska) w określonym miejscu, oznaczający stałą lub długotrwałą relację między człowiekiem a miejscem (zob. słownik).

Termin ten odnosi się do sposobu, w jaki ludzie świat przeżywają i doświadczają go, włączając w to sposoby budowania siedzib, przekształcania terenu, uprawy roślin, rozwój przemysłu (zob. słownik).

Wymaga wytworzenia stałych relacji (w tym fizycznych, emocjonalnych, intelektualnych) z miejscem, środowiskiem fizycznym i społecznym (zob. słownik).

Ma wpływ na sposób doświadczania krajobrazu, który z estetycznego widoku staje się miejscem pracy, codziennej praktyki (zob. słownik).